Skład chemiczny i budowa białek.
Białka – są to związki chemiczne organiczne. Składają się z
węgla, azotu, tlenu, wodoru i siarki. Nazwa białek- proteiny
pochodzi z greckiego słowa proteo, które w tłumaczeniu oznacza
pierwszy, najważniejszy. Białka są zaliczane do najważniejszych
związków organicznych gdyż bez nich życie w obecnej formie
byłoby niemożliwe. Pierwiastki wchodzące w skład białek łączą
się w aminokwasy, czyli podstawowe części budowy białek. Różne
aminokwasy połączone ze sobą wiązaniami polipeptydowymi tworzą
długie łańcuchy polipeptydowe, łańcuchy te łączą się tworząc
białka.
Budowa chemiczna białek – charakterystyka grup białek.
Ze względu na dużą różnorodność budowy białek, upraszczając
klasyfikuje się je na dwie grupy:
· Białka proste – są to białka, które po hydrolizie dają
wyłącznie aminokwasy lub ich pochodne.
· Białka złożone – są to białka składające się z cząsteczki
białka prostego połączonego z inną niebiałkową cząsteczką.
Niebiałkowa część białek złożonych nazywa się grupą
prostetyczną.
1) Białka proste dzieli się ze względu na charakterystyczny
kształt cząsteczki na białka:
· Fibrylarne
· Globularne
Białka fibrylarne – nazywane też włókienkowymi posiadają
cząsteczkę wydłużoną o strukturze pasmowej. Białka te cechują
się trwałą budową i są odporne na działanie rozpuszczalników i
enzymów.
Białka globularne – charakteryzują się budową cząsteczki
zbliżoną do kuli, białka te na ogół posiadają mniej trwałą
budowę, rozpuszczają się w wodzie i roztworach soli, występują w
płynach ustrojowych organizmów wyższych (są składnikiem krwi).
Białka te zawarte są również w nasionach roślin np. soji.
2) Białka złożone – klasyfikuje się ze względu na rodzaj
zawartej w białku substancji innej niż aminokwas, czyli w
zależności od grupy prostetycznej. Wyróżnia się:
- Fosforoproteidy – zawierające fosfor
- Glikoproteidy – zawierające węglowodany (glikogen)
- Hromoproteidy – zawierające substancje barwne o różnym
charakterze
- Metaloproteidy – zawierające jony metali
- Lipoproteidy – zawierające lipidy tłuszczowe
- Nukleoproteidy – są to białka zawierające jako grupę
prostetyczną kwasy nukleinowe
